تاویل قرآن در مثنوی

 ابراهیمی مهدی

 تأویل به معنی بازگشت به اصل یک شیء است و معانی اصطلاحی که برای آن گفته شده به همین معنی باز می گردد.

ملاک صحت تأویل دو چیز است: یکی قول معصوم(ع) و دوم عدم مخالفت لفظ با معنی تأویلی.

از نظر مولوی تأویل باطل دو نوع است: یکی تأویل مبتنی بر عقل جزئی و دوم تأویل مبتنی بر هوای نفس.

تأویل ممدوح از نظر مولوی از سه بعد مطرح می شود:

بعد غایت شناسانه: یعنی باید پویایی و تحرک بخشد.

بعد موضوع شناسانه: یعنی باید ظاهر کلام را نفی نکند و نص بر خلاف آن نباشد.

بعد فاعل شناسانه: یعنی باید مبتنی بر کشف و شهود باشد.

تأویل قرآن از نظر مولوی, بر خلاف بعضی از متصوفه, با رعایت قابلیت لفظ برای معنی تأویلی صورت می گیرد.

منبع : http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/530138218903.pdf