نظریه نفس کلی و نفوس افلاک و تاثیر آن در فهم از آیات قرآن

ارشدریاحی علی

نظریه (نفس کلی و نفوس افلاک) در این مقاله با توجه به بطلان مبانی آن که از طبیعیات قدیم گرفته شده، ابطال گردیده و تاثیر آن بر فهم صدرا از آیات قران مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به این منظور، با بررسی تمام کتب تفسیری و فلسفی صدرا، مواردی که او آیات قرآن را بر نفس کلی و یا نفوس افلاک منطبق کرده، جمع اوری شده است. سپس با توجه به سایر آیات، روایات، معنای ظاهری و سیاق آیات و قرائن موجود در انها، معنای ان آیات به دست آمده و با توجه به خصوصیاتی که برای نفس کلی و نفوس افلاک در فلسفه ذکر شده، صحت و سقم انطباق آن آیات بر این نظریه، معلوم و این نتیجه به دست آمده است که نمی توان هیچ یک از چهارده موردی را تایید کرد که صدرا آیات قرآن را بر این نظریه تطبیق کرده است.

منبع : http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/5161383750210.pdf

کاربرد روش های معناشناسی نوین در پژوهش های قرآنی

 بستانی قاسم,سپه وند وحید

  از گذشته دور قرآن پژوهان و مفسران از روش های تفسیری گوناگونی که در طول سالیان بلند از مواجهه با فهم خطاب الهی استخراج کرده بودند، برای دست یابی به معانی آیات قرآن استفاده می کردند و تاکنون نیز خدمات ارزنده ای در این زمینه ارائه داده اند که راه گشای فهم معانی این کتاب آسمانی بوده است.

دوره معاصر با آغاز روش های نقد ادبی، زبان شناسی و معناشناسی، روش هایی بعضا جدید و متفاوت و با کارکردهایی نو در کشف معانی قرآن فراروی محققین و قرآن پژوهان قرار داده است. این روش ها هر چند حاصل کار زبان شناسان جدید است، ولی می تواند کمک بسیاری در جهت فهم دقیق تر معانی قرآن کریم به مفسر کند. اما این روش ها کدامند؟ چه دلایلی بر ضرورت بهره مندی از این روش ها در کنار روش های کهن و کلاسیک سنتی در تفسیر قرآن وجود دارد؟

مقاله پیش رو، با روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل داده ها، سعی دارد این روش ها را شناسایی کرده و دلایل دال بر ضرورت کاربرد آن ها در تفسیر قرآن را بیان دارد؛ به امید آن که بتواند در این راه گامی ولو کوتاه بردارد

منبع : http://www.sid.ir/Fa/VEWSSID/J_pdf/4015213900906.pdf

بررسی نسخ و اقسام آن در آیات قرآن

 فاکرمیبدی محمد

درباره هویت نسخ چهار مدرسه: رفع، دفع، خطاب و بیان وجود دارد که در این میان، مدرسه رفع با فرهنگ قرآن سازگارتر است. برای نسخ از نظر ناسخ چهار قسم: نسخ قرآن به قرآن، نسخ قرآن به سنت، نسخ سنت به قرآن و نسخ سنت به سنت وجود دارد که روایات ناظر به نسخ آیات به آیات، مصداق عینی نسخ قرآن به قرآن است.

شیعه به خلاف اهل سنت که به سه نسخ: حکم، تلاوت و حکم و تلاوت معتقد است، فقط درباره قسم نخست اتفاق نظر دارد. ازاین رو روایاتی که در آن شائبه نسخ تلاوت وجود دارد لزوما به معنای نسخ تلاوت نمی باشد.

منبع : http://www.sid.ir/FA/VEWSSID/J_pdf/4015513900702.pdf

قرآن و زبان نمادین

رضایی اصفهانی محمدعلی

این مقاله در ابتداء به مفهوم شناسی زبان قرآن و تاریخچه آن نیز معنای نماد و سمبل و رمز می پردازد. سپس سه رویکرد اساسی در نمادانگاری در مورد قرآن را بیان و بررسی می کند.

نخست رویکرد نمادانگاری به معنای عام که کل قرآن را اشارات رمز آلود می داند معرفی کرده و مورد نقد قرار می دهد سپس نماد انگاری به معنای خاص در مورد صفات خدا را از قول پل تیلیش بیان کرده و مورد نقد قرار می دهد و در پایان نمادانگاری به معنای اخص را از قول شهید مطهری مطرح کرده که همان اشارات اخلاق و عرفانی در برخی گزاره های قرآنی همراه با حفظ خصوصیت معرفت بخشی آنهاست و در پایان به تفاوت نماد و تمثیل اشاره می شود.

منبع : http://www.sid.ir/Fa/VEWSSID/J_pdf/4008613891201.pdf